Producenci wyrobów budowlanych a wymóg posiadania Zakładowej Kontroli Produkcji
Wzrastająca konkurencja wśród producentów wyrobów budowlanych znacznie podniosła poprzeczkę jakości produktów. Klienci zarówno prywatni jak również firmy budowlane oczekują wysokiej jakości otrzymywany wyrobów, zwiększa się także ich świadomość z zakresu wymagań jakie muszą spełniać wyroby budowlane. Jakie więc należy podjąć działania aby zaspokoić potrzeby stron zainteresowanych, czy w przypadku producentów wyrobów budowlanych sam System Zarządzania Jakością ISO 9001:2015 wystarczy ?
W innym artykule znajdującym się na naszym blogu pt. ISO szansą na rozwój organizacji i pomnażanie zysków link. „Przedstawiliśmy normę Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001:2015 jako normę uniwersalną mającą zastosowanie zarówno w firmach produkcyjnych, usługowych jak i projektowych, sprawdzi się także w firmach wytwarzających wyroby budowlane takie jak np. konstrukcje stalowe, balustrady itp. Jednak System Zarządzania Jakością oparty na normie ISO 9001: 2015 nie gwarantuje producentom wyrobów budowlanych ochrony przed ewentualnymi roszczeniami ze strony klientów. W świetle wymagań dyrektywy budowlanej producent wyrobów budowlanych nie ma obowiązku wdrożenia systemu zarządzania jakością zgodnego z wymaganiami normy ISO 9001:2015. Nie jest to, bowiem jednoznaczne z wdrożeniem ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI, który jest „systemem” obligatoryjnym, wynikającym z przepisów prawa dla producentów wyrobów budowlanych.
Wymóg prawny wdrożenia Zakładowej Kontroli Produkcji
Wymóg wdrożenia przez producentów wyrobów budowlanych Zakładowej Kontroli Produkcji wynika ze zobowiązania dostosowania przepisów krajowych w zakresie normalizacji wyrobów do przepisów i podejścia unijnego w celu utworzenie jednolitego rynku (wspólnego dla wszystkich państw członkowskich). Dążeniem utworzenia jednolitego rynku jest wyeliminowanie wszystkich ograniczeń w handlu oraz co najważniejsze zapewnienie, aby w obrocie znajdowały się wyłącznie wyroby niestwarzające zagrożenie dla bezpieczeństwa, zdrowia, życia, środowiska naturalnego, a także innych interesów publicznych, generalnie umożliwiające i ułatwiające ochronę interesów użytkownika i konsumenta.
Wymagania dotyczące zakładowej kontroli produkcji określonego rodzaju wyrobu budowlanego znajdują się w specyfikacjach technicznych (zharmonizowane normy wyrobu lub europejskie aprobaty techniczne). Posiadanie systemu zakładowej kontroli produkcji jest jednym z warunków umieszczania przez producenta oznakowania CE na wyrobach.
Sam termin Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP) definiuje się jako „stałą wewnętrzna kontrolę produkcji prowadzona przez producenta”. Wszystkie jej elementy, wymagania i postanowienia przyjęte przez producenta powinny być w sposób systematyczny dokumentowane poprzez zapisywanie zasad i procedur postępowania. Taka dokumentacja systemu kontroli produkcji powinna zapewnić jednolitą interpretację zapewnienia jakości i umożliwić osiągnięcie wymaganych cech wyrobów oraz efektywne działanie systemu kontroli produkcji, który będzie sprawdzany. Stąd, zakładowa kontrola produkcji łączy sposoby działania oraz środki umożliwiające utrzymanie i kontrolę zgodności wyrobu ze specyfikacjami technicznymi. Jej wprowadzenie można osiągnąć przez systematyczne kontrole i badania urządzeń pomiarowych, surowców i materiałów, procesów, maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz wyrobów gotowych, w tym ich właściwości materiałowych, jak i przez wykorzystanie uzyskanych w ten sposób wyników.
Etapy wdrażania Zakładowej Kontroli Produkcji
Wdrażając system ZKP producent wyrobów budowlanych w pierwszej kolejności powinien określić strategię, według której należy postępować. Następie należy zadać sobie i odpowiedzieć na podstawowe pytania:
- Czy jego wyrób budowlany objęty jest obowiązkiem oceny zgodności ?
- Który system oceny zgodności ma zastosowanie do produkowanych/wytwarzanych przez niego wyrobów budowlanych ?
- Jaki jest rodzaj dokumentu odniesienia (podającego wymagania ZKP) dla produkowanego przeze niego wyrobu budowlanego?
- Czy dokument odniesienia podaje pełny zakres wymagań ZKP?
Na pierwsze dwa pytania odpowiedź znajdziemy analizując przede wszystkim rozporządzenie ministra infrastruktury i budownictwa z dnia 16 listopada 2016 r. (Dz.U. 2019 poz. 1176) w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym. Przystępując do odpowiedzi na kolejne dwa pytanie, należy skorzystać z własnego doświadczenia i wiedzy lub sięgnąć do wiedzy i doświadczeń innych.
Jeżeli okaże się, że wyrób budowlany wytwarzany przez przedsiębiorstwo jest objęty obowiązkiem oceny zgodności producenci wyrobów budowlanych zobowiązani się do wdrożenia i utrzymania systemy zakładowej kontroli produkcji w sposób ciągły, dbając o wysoki poziom jakości i bezpieczeństwa wytwarzanych wyrobów. Wybór jednego z dostępnych sześciu systemów oceny zgodności (1+, 1, 2+, 2, 3, 4) uzależniony jest od charakteru wyrobów budowlanych wytwarzanych w danym przedsiębiorstwie. W przypadku określonych grup wyrobów budowlanych, obligatoryjna jest również certyfikacja systemu zakładowej kontroli produkcji przez zewnętrzną jednostkę certyfikującą. Organami właściwymi w zakresie kontroli i postępowania administracyjnego w sprawie wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych są wojewódzkie inspektoraty nadzoru budowlanego oraz Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.