Ocena ryzyka zawodowego za pomocą metody JSA
Analiza ryzyka zawodowego za pomocą metody JSA jest metodą indukcyjną, w której ryzyko zawodowe jest funkcją konsekwencji zdarzenia i prawdopodobieństwa zdarzenia. W metodzie JSA określane w definicji ryzyka prawdopodobieństwo skutków zdarzenia jest uszczegółowione i przedstawione przez trzy parametry ryzyka, tj. częstotliwość występowania zagrożeń (F), możliwość uniknięcia lub ograniczenia szkody (A) i prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia (O).
Analiza ryzyka prowadzona metodą JSA obejmuje etapy:
- Oszacowanie ryzyka, tzn. określenie możliwych strat po przez określenie klasy konsekwencji C i prawdopodobieństwa konsekwencji P
- Wartościowanie ryzyka
Wartość określającą kategorię ryzyka wylicza się zgodnie z wzorem: P=F+O+A, gdzie:
F – Częstotliwość występowania zagrożeń
O – prawdopodobieństwo zdarzenia
A – możliwość uniknięcia lub ograniczenia szkody
Szacowanie wartości składowych parametrów prawdopodobieństwa konsekwencji w analizie bezpieczeństwa pracy JSA przedstawiono poniżej.
Tabela 1 Częstotliwość występowania zagrożenia
| F – Częstotliwość występowania zagrożenia | |
| Wartość | Charakterystyka |
| 1 | < 1 raz w roku |
| 2 | 1 raz w roku |
| 3 | 1 raz w miesiącu |
| 4 | 1 raz w tygodniu |
| 5 | Codziennie |
Tabela 2 Prawdopodobieństwo zdarzenia
| O – Prawdopodobieństwo zdarzenia | |
| Wartość | Charakterystyka |
| 1 | Nieistotne |
| 2 | Mało prawdopodobne |
| 3 | Wyobrażalne |
| 4 | Prawdopodobne |
| 5 | Zwykłe |
Tabela 3 Możliwość uniknięcia lub ograniczania szkody
| A – Możliwość uniknięcia lub ograniczenia szkody | |
| Wartość | Charakterystyka |
| 1 | Oczywiste |
| 2 | Prawdopodobne |
| 3 | Możliwe |
| 4 | Niezbyt możliwe |
| 5 | Niemożliwe |
Tabela 4 Konsekwencje zdarzenia C szacowane są w czterech klasach
| C – Konsekwencje zdarzenia | ||
| Klasa | Opis | Charakterystyka |
| C1 | Nieznaczne | Nie powodujące niezdolności do pracy |
| C2 | Marginalne | Krótka niezdolność do pracy |
| C3 | Poważne | Dłuższa niezdolność do pracy |
| C4 | Bardzo poważne | Śmierć |
Tabela 5 Po oszacowaniu parametrów ryzyko wartościowane jest z matrycy ryzyka:
| Metoda JSA – Wartościowanie ryzyka | |||||
| Klasa konsekwencji – C: | Prawdopodobieństwo konsekwencji – P: | ||||
| 3-4 | 5-7 | 8-10 | 11-13 | 14-15 | |
| C1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| C2 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| C3 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| C4 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
Tabela 6 Ryzyko wartościowane jest na trzech poziomach:
| Kategoria ryzyka | Wartość | Zalecenia decyzyjne |
| Ryzyko pomijalne | 1-2 | Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka |
| Ryzyko akceptowalne | 3-5 | Zalecane zmniejszenie ryzyka lub utrzymanie na tym samym poziomie |
| Ryzyko nieakceptowalne | 6-8 | Wskazana kontrola |