Jak radzić sobie z kwestiami środowiskowymi w przedsiębiorstwie?

Problem odnoszący się do zachwiania proporcji pomiędzy wykorzystywaniem przez człowieka zasobów naturalnych związanych w szczególności z podejmowaną przez niego działalnością gospodarczą, ekonomiczną, ale także postawami behawiorystycznymi człowieka prowadzącymi do „uszczuplania” zasobów naturalnych ziemi doprowadziły do konieczności podejmowania działań w celu odwrócenia tych negatywnych tendencji. W tym celu w 1992 r.  opracowano jeden z najważniejszych dokumentów odnoszących się do prowadzenia polityki zrównoważonego rozwoju Agenda 21 czyli program działań, które rządzący państwami powinni wdrożyć aby zrównoważyć rozwój gospodarczy i społeczny z rozwojem ekologicznym m.in. poprzez podejmowanie działań mających na celu obniżenie wytwarzania odpadów, zanieczyszczeń czy energii.  Wzrastająca świadomość ekologiczna doprowadziła, także do powstawania krajowych aktów prawnych, których celem jest przestrzeganie zasady zrównoważonego rozwoju. Wiele krajowych aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska dotyczy przedsiębiorców są to m.in. prowadzenie miesięcznej ewidencji w zakresie gospodarki odpadami, roczne zbiorcze zestawienia informacji o zakresie korzystania ze środowiska, rejestracja w Krajowej Bazie KOBIZIE, tworzenie raportów o emisji gazów cieplarnianych i innych substancji, postępowanie w sprawie oceny o oddziaływaniu na środowisko, operaty wodnoprawne, wnioski z zakresu gospodarki odpadami. Oczywiście przytoczony powyżej zakres może różnić się w zależności od charakteru prowadzonej działalności, jednak ich mnogość, częstotliwość zmian oraz wysokość kar związanych z ich nie przestrzeganiem (które często wynikają z niewiedzy) stają się nie lada problemem dla Przedsiębiorców.

W obecnym świecie wiele firm poszukuje sposobów na ograniczenie niekorzystnego oddziaływania na środowisko. Rośnie świadomość ekologiczna oraz wymagania w zakresie ochrony środowiska. Wzmożone są także działania instytucji kontrolujących oraz coraz większa świadomość konsumentów oraz akcjonariuszy w kwestiach środowiskowych. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców związanych z ochroną środowiska postanowiliśmy przygotować klika wskazówek w jaki sposób można w firmie usystematyzować kwestie środowiskowe a tym samym zminimalizować szansę kary za ich nie przestrzeganie:

1. Przeprowadzania audytów środowiskowych – jest to najlepszy sposób na sprawdzenie spełniania przez organizację wymagań prawnych, a także poznania konsekwencji z tytułu nieprzestrzegania tych wymagań i działań umożliwiających wyeliminowanie uchybień w tym zakresie. Należy jednak pamiętać, że jeżeli jesteśmy świadomi naszych luk kompetencyjnych zarówno z przeprowadzania auditów jak również z zakresu znajomości ustaw dotyczących środowiska audit może nie przynieść stu procentowego rezultatu. Uda nam się jedynie zidentyfikować te obszary w organizacji o których wiemy. Nie zmniejszy to jednak ryzyka otrzymania kary za wymagania do których przestrzegania jesteśmy zobowiązani, a których nie byliśmy świadomi (niestety nie znajomość prawa szkodzi). Warto więc skorzystać w tym zakresie z firm konsultingowych. Specjaliści wskażą nie tylko niezgodności występujące w organizacji pod względem środowiskowym, ale także pomogą zidentyfikować wszystkie przepisy prawne do których przestrzegania zobowiązana jest organizacja oraz wskazać sprawdzone metody poradzenia sobie z zidentyfikowanymi niezgodnościami.
2. Outsourcing środowiskowy – Usługa niewątpliwe bardzo przydatna w organizacjach, które ze względu na wielkość lub kwestie ekonomiczne nie chcą lub nie mogą pozwolić sobie na tworzenie działu środowiska czy zatrudnienie specjalisty w tej dziedzinie. Outsourcing środowiskowy pozwoli organizacji skoncentrować się na najistotniejszych aspektach działalności firmy, pozostawiając sprawy związane ze środowiskiem w rękach wykwalifikowanych specjalistów. Skorzystanie z outsourcing daje pewność, że obowiązki z zakresu ochrony środowiska takie jak m.in. naliczanie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska: spalanie paliw w silnikach, spalanie paliw w kotłach, emisję technologiczną, sporządzanie wszelkiego rodzaju zbiorczych zestawień, informacji sprawozdań do których podmiot jest zobowiązanych w zakresie ochrony środowiska czy sporządzanie raportów KOBiZe zostaną przez organizacje spełnione. Dużym plusem korzystania z usług outsourcingowych z zakresu środowiska jest możliwość określania zakresu outsourcingu lub jego modyfikacji w zależności od potrzeb.
3. Doradztwo – Jest dobrym rozwiązaniem dla organizacji, które same realizują obowiązki wynikające z prawa ochrony środowiska, ale mają zapytania i wątpliwości przy ich wdrażaniu (wypełnianiu). Prawo ciągle się zmienia, wchodzą w życie nowe ustawy i rozporządzenia – nakłada to na firmy szereg obowiązków. Korzystając z doradztwa w zakresie zagadnień związanych z ochroną środowiska organizacja zyskuje pewność, że wszystkie aspekty funkcjonowania firmy w tym zakresie będą jej znane, co pozwoli na terminowe i rzetelne wywiązywanie się z obowiązków formalno-prawnych. Dzięki skorzystaniu z usługi doradczej w zakresie środowiska czas który zostałby poświęcony na te kwestie można przeznaczyć np. na zwiększenie efektywności swojej podstawowej działalności.
4. System Zarządzania Środowiskowego ISO 14001:2015 – Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców dotyczących zarządzania środowiskowego stworzyła normę ISO 14001:2015. System Zarządzania Środowiskowego skierowany jest do każdej organizacji, wielkość oraz profil działalności nie mają tutaj żadnego znaczenia. Jej celem jest natomiast możliwość świadomego i efektywnego eliminowania niekorzystnych czynników środowiskowych. Jej wdrożenie pomaga organizacjom podejmować świadome działania w zakresie odnoszącym się do środowiska, poprawnego gospodarowanie odpadami oraz minimalizowania kosztów działań wynikających z niezgodności środowiskowych. Podstawowym zadanie Systemu Zarzadzania Środowiskowego opartego na normie ISO 14001:2015 jest wspomaganie ochrony środowiska i zapobieganie zanieczyszczeniom w sposób uwzględniający potrzeby społeczno-ekonomiczne (w myśl idei zrównoważonego rozwoju). Chyba nie trzeba nikogo przekonywać jak „modne” w ostatnich latach jest bycie „eko” i dbanie o środowisko. Wdrożenie systemu opartego o normę ISO 14001:2015 może stać się „magnesem” przyciągającym klientów dlatego warto certyfikować system który będzie pokazywał jak ważna jest dla nas „matka ziemia”.

Jak więc widać sposobów na poradzenie sobie z kwestiami środowiskowymi jest kilka. Przy wyborze najwłaściwszej z nich należy pamiętać, że brak przestrzegania obowiązków środowiskowych wiąże się z karami natomiast ich przestrzeganie nie niesie za sobą żadnych bonifikat. Dlatego niewątpliwe ważną kwestią w każdej organizacji będzie analiza pod względem finansowym czy jest potrzeba w firmie stworzenia nowego działu, zatrudnienie nowego pracownika, czy jednak lepszym sposobem okaże się wybór sprawdzonej firmy konsultingowej w celu spełnienia wymagań środowiskowych.