Akredytacja nadzieją pacjentów, szansą podmiotów leczniczych
Wydaje się, że przez sytuację wywołaną COVID-19 oczekiwania pacjentów w stosunku do podmiotów leczniczych jeszcze bardziej wzrosły. Pacjenci wymagają nie tylko wdrożenia przez placówkę dodatkowych standardów bezpieczeństwa, ale także ciągłego podnoszenia efektywności funkcjonowania placówek ochrony zdrowia. Każda osoba udająca się do lekarza POZ oczekuje trafnego zdiagnozowania jego problemu, zainteresowania lekarza swoją dolegliwością oraz efektywnego leczenia. Oczywiście posiadanie certyfikatu ISO PN-EN ISO 9001:2015 świadczy o wysokiej jakości usług medycznych oferowanych przez placówkę, jednak placówki w pełni świadome, chcące jeszcze większym stopniu zaspokajać potrzeby pacjentów oraz prowadzić swoją działalność zgodnie z najwyższymi standardami prawnymi powinny skrupulatnie przeanalizować możliwość wprowadzenia w podmiocie leczniczym standardów akredytacyjnych, mających na celu nie tylko zagwarantowanie wysokiej jakości oferowanych usług medycznych, ale także zaspokojenia psychologicznych potrzeb pacjenta. Właśnie w tym celu opracowano standardy akredytacyjne dla podmiotów leczniczych.
Czym jest akredytacja
Akredytacja to usystematyzowany proces zewnętrznej oceny jednostek ochrony zdrowia prowadzony w oparciu o dostępne i opublikowane standardy. Standardy akredytacyjne to mierzalne kryteria oceny placówki, które wyznaczają pożądany poziom świadczeń medycznych. Składają się one na wzorzec, z którym można porównać obecną działalność zakładu leczniczego z oczekiwaniami wynikającymi ze standardów akredytacyjnych. Porównanie takie wskazuje placówce obszary konieczne do poprawy np. poprzez wdrożenie odpowiednich procedur, zmianę sposobu realizacji wybranych procesów czy przeszkolenie pracowników. Działania placówki są weryfikowane przez zewnętrznych wizytatorów w ramach tzw. wizyty akredytacyjnej. W przypadku potwierdzenia satysfakcjonującego poziomu spełnienia standardów przyznawany jest certyfikat akredytacyjny. Co ważne aby uzyskać taki certyfikat placówka musi spełnić 75% procent wymagań akredytacyjnych. Nie jest to zadanie łatwe, gdyż niektóre ze standardów oceniane są „zero” „jedynkowo”, co oznacza, że nawet w przypadku, gdy podmiot leczniczy posiadał pewną część standardu odnoszącego się np. do dokumentacji medycznej zgodnie z którym 100% dokumentacji medycznej jest czytelne i zrozumiałe, pomimo faktu, że lekarze świadczący usługi medyczne w placówce będą starać się postępować zgodnie z standardem, wystarczy, że tylko w jednym z przypadków wizytujący stwierdzi zapis mało czytelny lub mało zrozumiały, a Placówka uzyska jeden punkt. Jednak dla większości standardów opracowano skalę 3 stopniową:
- 1 punkt – nie spełnia wymagań,
- 3 punkty – spełnia częściowo wymagania,
- 5 punktów – spełnia wymagania standardu.
Standardy Akredytacyjne
Wymogi akredytacyjne w formie standardów dotyczą kluczowych obszarów udzielania świadczeń w poszczególnych jednostkach POZ m.in.: bezpieczeństwa, wszechstronności opieki, zapewnienia ciągłości świadczeń pomiędzy rożnymi podmiotami sprawującymi opiekę nad pacjentem, promocji i edukacji zdrowotnej oraz jakości dokumentacji medycznej. Realizacja wymogów standardów wymaga zaangażowania całej kadry medycznej oraz pracowników administracyjnych czy biurowych w działania dla poprawy jakości. Standardy promują sprawną organizację, respektowanie oczekiwań i opinii pacjenta oraz refleksję nad właściwym sposobem postępowania i jego doskonaleniem. Wszystkim świadczeniodawcom stwarzają możliwość weryfikacji prawidłowości wykonywania swojej pracy. Dodatkową motywacją dla placówek rozważających możliwość ubiegania się o akredytację jest fakt, że dzięki zdobyciu certyfikatu akredytacyjnego wydanego przez Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia przy kontraktowaniu z NFZ można uzyskać dodatkowe 6 punków!
Standardy akredytacyjne w przeciwieństwie do Systemów Zarządzania ISO, które są opracowywane przez Międzynarodową Organizacje Normalizacyjną, regulowane są przez polskiego ustawodawcę. Zapisy odnoszące się do akredytacji znajdziemy m.in. w obwieszczeniu Ministra Zdrowia w sprawie standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz funkcjonowania podmiotów leczniczych wykonujących inwazyjne procedury zabiegowe i operacyjne; Ustawie o akredytacji w ochronie zdrowia; Ustawie o przepisach wprowadzających ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta; Ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia oraz Ustawie o konsultantach w ochronie zdrowia; Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie Rady Akredytacyjnej; Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie procedury oceniającej spełnianie przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych standardów akredytacyjnych oraz wysokości opłat za jej przeprowadzenie; Ustawie o działalności leczniczej.
Zestaw standardów akredytacyjnych dla POZ jest ofertą nakierowaną na twórcze kształtowanie lokalnych rozwiązań, a także na dokonywanie pomiaru i prowadzenie analizy własnej działalności medycznej. Choć niewątpliwe wdrożenie ich w wielu przypadkach wymaga jeszcze większej pracy, energii i zaangażowania wszystkich osób zatrudnionych w Placówce niż w przypadku Systemu Zarządzania Jakością, korzyści jakie można uzyskać dzięki certyfikacji są niewątpliwie wymierne.